De vraag in onze titel lijkt provocerend. Verliest ’s werelds grootste basketbalcompetitie het momentum? Hebben we het over de meest bekeken, meest geobserveerde en de basketbalcompetitie waar elke jonge speler, waar hij ook vandaan komt, van droomt om ooit lid van te worden? Correct want de cijfers spreken voor zich. Het kijkersaantal is met 48% gedaald ten opzichte van 2012 en met 28% op ESPN vergeleken met vorig jaar. De NBA-finale van 2024 tussen de Boston Celtics en de Dallas Mavericks werd de minst bekeken finale sinds 2021. Maar wat verklaart dit gebrek aan publieke interesse in de NBA? Er zijn verschillende factoren.
Een wedstrijd om ter meeste driepunters per match
Diegenen die veel wedstrijden kijken en/of gestopt zijn met kijken zullen hetzelfde zeggen: “er zijn te veel driepunts shots”. Een indruk die wordt weerspiegeld in de cijfers. Dit seizoen is Boston het team dat gemiddeld de meeste driepunts shots per wedstrijd neemt, … 50,7 om precies te zijn! Tien jaar geleden waren het de Houston Rockets, die de competitie aanvoerden in deze ranglijst, die gemiddeld 31,8 schots namen. En gaan we even terug naar 2004-2005, dan nam Phoenix 23,9 driepunts shots per wedstrijd. Dat zijn er nog steeds zeven minder dan de Denver Nuggets dit jaar, die laatste staan in dit nevenklassement! Dit heeft geleid tot situaties waarin een speler, zelfs in de tegenaanval, als hij in de minderheid is, een driepunter neemt in plaats van de ring met spectaculaire dunks aan te vallen.
Geen identiteit meer in het spel
Het resultaat? Iedereen schiet bijna altijd driepunters. Lakers-legende Shaquille O’Neal heeft een theorie over de afname in kijkcijfers en interesse: “We kijken allemaal naar hetzelfde. Iedereen speelt gewoon hetzelfde spel. Ik heb niets tegen Golden State, maar zij zijn wel begonnen met deze trend.” Alle teams en alle wedstrijden zijn nu vrijwel hetzelfde. Een paar jaar geleden was het driepunter-spel van Golden State onderdeel van hun eigen identiteit, terwijl de Memphis Grizzlies “Grit and Grind” als hun filosofie hadden. In de jaren 2000 stonden de Detroit Pistons dan weer bekend om hun verdediging. Tegenwoordig is het driepunter schot de eerste en soms enige optie voor teams. Met dramatische wedstrijden als gevolg zoals die tussen Chicago Bulls en Charlotte Hornets midden december waar beide teams… 75 jump shots misten. Wie wil dat zien?
Regels om aanvallen aan te moedigen
Naast het verhogen van het aantal driepunters heeft de NBA al tientallen jaren regels die aanvallers bevoordelen, zoals het verbieden van de handcheck meer dan 20 jaar geleden. Sindsdien wordt prioriteit gegeven aan de aanval en zijn de regels veel toegeeflijker: loopfouten en dragen van de bal worden zelden afgefloten en aanvallende fouten worden vaak niet bestraft. Ook worden sterren niet op dezelfde manier beoordeeld als gewone spelers. Door al deze veranderingen is het verlangen en de passie voor verdedigen zeldzaam onder jonge basketballers. Veel punten scoren in high school of universiteit is de enige manier om een plaats in de NBA te verdienen. Vandaag de dag zijn spelers die aan beide kanten van het veld effectief zijn op de vingers van één hand te tellen: Giannis Antetokounmpo, Anthony Davis, Victor Wembanyama, OG Anunoby…
Ouder wordende sterren en een gebrek aan loyaliteit
Er speelt misschien nog een ander aspect mee: de grootste sterren van de jaren 2000 en 2010 zitten in de herfstdagen van hun carrière: LeBron James is net 40 geworden, terwijl Stephen Curry en Kevin Durant 36 zijn. Er is een generatiewisseling aan de gang. Bovendien zijn de nieuwe sterren niet per sé Amerikaans: Nikola Jokic (Servië), Giannis Antetokounmpo (Griekenland), Shai Gilgeous-Alexander (Canada)… en we weten hoe conservatief Amerikanen kunnen zijn. Bovendien is er geen echte rivaliteit meer tussen NBA-teams. De reden? Er zijn genoeg spelers die tijdens hun carrière van shirt veranderen, met LeBron James en Kevin Durant ongetwijfeld als beste voorbeelden. De Warriors-Cavs rivaliteit heeft amper 5 jaar geduurd…
‘Load management’ van de sterspelers
Wie hoopt om toppers zoals Joel Embiid, Anthony Davis, Kawhi Leonard of LeBron James live in actie te zien, komt niet altijd aan zijn trekken. Het fenomeen load management – spelers bewust rust geven zonder dat ze geblesseerd zijn – zorgt ervoor dat sterspelers soms een hele wedstrijd aan de kant blijven. Hoewel dit bedoeld is om spelers fris te houden voor de cruciale momenten van het seizoen, leidt het vaak tot frustratie bij fans. Televisiekijkers en supporters die soms honderden kilometers reizen en dure tickets kopen, krijgen niet altijd de sterren waarvoor ze kwamen. Deze strategie oogst niet alleen stevige kritiek, maar schaadt ook de populariteit van de NBA, zoals blijkt uit dalende kijkcijfers. Zelfs jonge talenten zoals Victor Wembanyama worden al gespaard met rustpauzes – iets wat een decennium geleden ondenkbaar was. Ironisch genoeg toont een tien jaar durend onderzoek aan dat load management weinig tot geen invloed heeft op blessurepreventie. Kortom, een maatregel die zijn doel voorbij lijkt te schieten.
Verschillende consumptiepatronen
Last but not least is er nog een laatste punt dat deze daling in kijkcijfers kan verklaren. Net zoals de generaties spelers veranderen, veranderen ook de generaties fans. Jongeren consumeren sport niet meer op dezelfde manier als hun ouders. Ze pakken content, bekijken hoogtepunten en samenvattingen wanneer ze maar kunnen. Ze brengen zelden meer dan 2 uur per dag voor hun scherm door met het kijken naar wedstrijden met tussendoor time-outs, uitdagingen, vrije worpen en soms blowouts. Het NBA-seizoen is met zijn 82 reguliere ook extreem lang, terwijl het American football-seizoen, dé nummer één sport in de VS, amper 5 à 6 maanden duurt. Toch zijn we nog ver verwijderd van een vermindering van het aantal wedstrijden in het NBA-seizoen, aangezien dit een van de belangrijkste inkomsten is. De NBA overleeft het wel, maar zal tegelijk ook wel blij zijn dat ze deze zomer nog haar nieuwe 10-jarige tv-contract van 76 miljard dollar heeft ondertekend…
